Važnost člana 6 Direktive o staništima

‘’Upravljanje područjima u okviru mreže Natura 2000 je neophodno za njihovo očuvanje. Međutim, da bi bili uspešni, na prvom mestu je potrebno učešće ljudi koji žive u ovim područjima, i zavise od njih. Mere za upravljanje područjima u okviru mreže Natura 2000, date su u članu 6 Direktive o staništima. Međutim, kako je to jedan koncizan pravni tekst, mnoge od ključnih pojmova nije lako razumeti. Smatram da je važno da imamo jasno i dostupno razumevanje ovih ključnih odredbi Direktive, obzirom da će to pružiti osnovu za njenu jednaku primenu u celoj EU.’’
Margot Wallström, bivša Komisionarka za životnu sredinu EU


Imajući u vidu složenost i veoma važnu ulogu koju član 6. Direktive o staništima ima, u tekstu koji sledi biće predstavljen opšti okvir. U narednim izdanjima newslettera pokušaćemo, kroz analizu i primere iz prakse, da detaljnije pojasnimo odredbe ovog člana i njihovu primenu.

Ključna uloga u upravljanju područjima Natura 2000
Član 6. Direktive o staništima (92/43/EEC) je bitan za primenu principa integracije, jer podstiče zemlje članice da upravljaju područjima mreže Natura 2000 na održiv način i određuje granice aktivnosti koje mogu negativno uticati na ta područja. Istovremeno on daje mogućnost za određena odstupanja u specifičnim okolnostima.
Ključni deo Direktive o staništima
Član 6. se odnosi na zaštitu prirodnih staništa i staništa vrsta. On definiše okvir za očuvanje i zaštitu područja Natura 2000, i uključuje proaktivne, preventivne i proceduralne zahteve. Odnosi se na područja posebne zaštite za očuvanje staništa određenih vrsta ptica (SPA) definisane Direktivom 79/409/EEC kao i na područja od važnosti za EU (SCI) koja se zasnivaju na Direktivi 92/43/EEC.
Sadrži odredbe koje osiguravaju uspostavljanje potrebnih mera za očuvanje
Član 6 fokusiran je na pozitivne i proaktivne intervencije. U članu 6 stavlja se i naglasak na sprečavanje: „Države članice poduzimaju odgovarajuće korake kako bi se u posebnim područjima očuvanja izbeglo pogoršanje prirodnih staništa i staništa vrsta, kao i uznemiravanje vrsta za koje su ta područja određena”. Potom, u članu 6 definiše se serija mera zaštite kojima se regulišu planovi i projekti za koje postoji mogućnost da će prouzrokovati značajne uticaje na neko od područja u okviru mreže Natura 2000
Daje povoljan status očuvanja
Član 6. usmjeren je na očuvanje i poboljšanje biodiverziteta putem obnavljanja ili održavanja određenih staništa i vrsta u „povoljnom stanju očuvanja“, unutar područja Natura 2000, istovremeno uzimajući u obzir ekonomske, društvene, kulturne i regionalne zahteve, kao način za postizanje održivog razvoja.

Mnoga pitanja o značaju ovog člana postavljena su od strane zemalja članica EU. Na prvi pogled čini se da je širok i da nije dobro definisan, no analiza i njegovo povezivanje sa drugim članovima Direktive, čine ga razumljivim i provedivim.
U cilju razumevanja i pravilne primene člana 6. Direktive o staništima, Evropska komisija je izradila brojne vodiče i ‘’tumače’’ sa metodologijom za odredbe člana 6.
Na primer:
Managing Natura 2000 sites: The provisions of Article 6 of the 'Habitats' Directive 92/43/EEC;
Assessment of plans and projects significantly affecting Natura 2000 sites;
Guidance document on Article 6(4) of the Habitats Directive 92/43/EEC.
Komisija je trenutno u procesu pripreme vodiča za određene sektore za primenu člana 6. Jedan od vodiča je dostupan na sajtu EC: Non-energy mineral extraction and Natura 2000.

Milka Gvozdenović