Is it worth it to destoy Serbia for a billion or two?

Photo: FoNet archive

In reaction to the campaigning statements of dr Milan Bačević, new Serbian minister of natural resources, mining and spatial planning that in the ground of Serbia material worth billions lay waste – Emir Kusturica said nature of Serbia is not for sale, and with this he directly resolved to stand out for nature protection.

Some press clipping about it: "Nickel mining on Mokra gora, in Vrnjačka banja and Topola would be a direct assault on health of the inhabitants of Serbia and Republika Srpska, said director Emir Kusturica who built Drvengrad (ethnic village) on Mokra gora." [srb.time.mk] "Film director and trustee of Mokra Gora Nature Park announced that soon an NGO will be formed that will oppose (the mining), and also in future protect the natural resources of the country. He explained that this organization will be founded and led by young people, with the goal of environmental monitoring and watchdog activity in connection with cases endangering nature in Serbia." [vesti.rs] "Kusturica stresses that the exploitation of nickel is a luxuriousness that only vast countries such as Russia, Canada or Turkey can afford, being able to sacrifice whole regions because of the permanent pollution that comes with nickel procession." [b92.net] But certainly the most symbolic were the statements "Is Serbia worth more than a billion Euro? Is it worthy to destroy Serbia for a billion or two?" [radio31.rs]

But the answer could not be bypassed either. On press-conference the minister gave a less symbolic statement that is announced entitled Bačević: We shall not live from cheese production only, but also from nickel. The minister also denied the potential of "dirthy technologies" and argumented with good marketing language: "Well, nickel is everywhere around us. How come we don't fear it in the kitchen, but we fear it in the countryside?" [from b92 news]. But an argument not convincing enough for Kusturica who said "All data and experience from the field where nickel was exploited show condemning results on the health of the populace in a 100 kilometer radius around the mining place." [totalportal.rs] He concludes: "The war on nickel was already fought here once... our president is from this region, he will not allow that Šumadija be devastated." (A more detailed article is found in Večernje novosti.) And really, Mr. Minister forgets to talk about the intermediate phases of nickel production: "Dragan Milovanović, professor on the Belgrade Mining-geological faculty has warned that a significant amount of chemical reagents is needed to produce nickel and sceptically concluded that no person with sober mind would actually start such activity". [radio31.rs]

Said all this, Kusturica will be the first important media character in Serbia who loudly stood up to the green side of reality – that is to stop the deterioration of natural heritage – against the perpetual economic reality. But this is only a part of the sharpening debate about our energy future vs natural future, or – do we actually need in this period of transition the at-all-costs projects that are conducted in the name of development but that are destroying nature and ruin the health of people.

The story namely takes a hypocritical dimension when the public is lead astray using economic language. While from one side it is talked about unquestionable energy crisis and the need to invest in this domain – mostly with outstanding amounts – in Serbia not a dinar is spent on further advance of recycling. A media-accompanied campaign was conducted but still some 100% recyclable materials such as glass or metal are basically not recycled at all. Happening this even in spite of the requirement in the EU-accession that allocations from gross income should be invested to recycling, not to mention the energy-efficiency that is implemented when the glass products are not made of imported glass, as it is – ironically – now the case in Serbia.

Vredi li uništiti Srbiju za milijardu evra?

foto: FoNet archive

Reagujući na kampanjske izjave novog ministra prirodnih resursa, rudarstva i prostornog planiranja prof. dr Milana Bačevića da u zemlji Srbije leže milijarde neiskorišćenih resursa – izjavom da priroda Srbije nije na prodaju, režiser Emir Kusturica se direktno opredelio za zaštitu prirode.

Prenosimo iz medija: "Kopanje nikla na Mokroj gori, u Vrnjačkoj banji i Topoli bilo bi direktan udar na zdravlje građana Srbije i Republike Srpske, ocenio je režiser Emir Kusturica koji je sagradio Drvengrad na Mokroj gori." [srb.time.mk] "Filmski reditelj i direktor Parka prirode Mokra Gora saopštio je da će uskoro biti osnovana nevladina organizacija koja će se suprotstaviti (eksploataciji), ali i ubuduće štititi prirodne resurse Srbije. On je objasnio da će tu organizaciju...činiti i voditi mladi ljudi, a njen zadatak biće monitoring životne sredine i ukazivanje na pokušaje ugrožavanja prirode u Srbiji." [vesti.rs] "Kusturica naglašava da je eksploatacija nikla luksuz koji sebi dozvoljavaju samo velike države poput Rusije, Kanade ili Turske, koje žrtvuju čitave oblasti zbog trajnog zagađenja koje nastaje tokom prerade rude nikla." [b92.net] Ali svakako najsimboličnija je bila ova izjava "Vredi li Srbija više od milijardu evra? Vredi li upropastiti Srbiju za milijardu ili dve?" [radio31.rs]

Ne može se mimoići ni odgovor. Na konferenciji za štampu ministar je dao ne manje simboličnu izjavu koja se prenosi pod naslovom Bačević: Ne živi se od kajmaka, nego i od nikla (klikni za ceo članak). Ministar takođe demantuje "prljavu tehnologiju" i argumentuje dobrim marketinškim geslom: "Pa nikal je svuda oko nas. Kako to da ga se ne plašimo u kuhinji, a plašimo ga se u prirodi?" [sa vestiju b92]. Ali ne dovoljno dobrim za Kusturicu koji kaže "Svi podaci i sva iskustva sa terena gde je eksploatisan nikl govore o poražavajućim rezultatima po zdravlje stanovništva u radijusu od 100 kilometara od mesta eksploatacije." [totalportal.rs] On dodaje: "Priča o niklu se već jednom ovde odigrala... naš predsenik je Šumadijac, neće on dozvoliti da se Šumadija uništava." (Vidi detaljnije u članku iz Večernjih novosti.) I zaista, gospodin ministar zaboravlja da govori o međufazama eksploatacije i obrade nikla: "Dragan Milovanović, profesor na beogradskom Rudarsko-geološkom fakultetu, upozorio je da je potrebno dosta hemijskih reagenasa da bi se dobio nikl i dodao da ne veruje da bi iko razuman preduzeo takve aktivnosti". [radio31.rs]

Time je Kusturica prva medijska ličnost koja je direktno stala na stranu realnosti zaustavljanja uništavanja prirodne baštine nasuprot večne ekonomske realnosti. A to je samo jedan deo sve žešće rasprave o energetskoj budućnosti nasuprot prirodnoj ili: trebaju li nam u periodu tranzicije po svaku cenu i u ime napretka investicije koje narušavaju prirodu i zdravlje ljudi.

Priča naime dobija licemernu dimenziju kada se javnost ekonomskim brojkama obmanjuje. Dok se sa jedne strane govori o energetskoj krizi i potrebi ulaganja u tu oblast koja su najčešće enormna, u Srbiji se ne troši ni dinar za podsticanje i subvencionisanje reciklaže. Postoji (tačnije sprovedena je) medijski praćena kampanja ali i dalje neki 100% reciklažni materijali poput stakla i metala se gotovo uopšte ne recikluju. I to uprkos činjenici da su izdvajanja u tu namenu čak iz bruto dohotka i nekakav preduslov za ulazak u Evropsku Uniju, a da i ne govorimo o smanjenju utroška energije koja je potrebna da bi se na primer stakleni proizvodi napravili iz uvezenog reciklažnog materijala, što je slučaj u Srbiji.

I vreme je za....PROTEST!

Pridružite se protesnoj šetnji "BRANA NASILJU", koju organizuje neformalna Grupa Brana, 14.septembra 2012. godine u Beogradu. Šetnja će krenuti od Terazijske česme, u 13 časova do zgrade Vlade Republike Srbije.

Akcija ima za cilj da skrene pažnju javnosti i institucija u Srbiji na slučaj pretučenih ekoloških aktivista u Prijepolju, Amela i Esada Kurbegović. Oni su, 15.avgusta 2012.godine, brutalno pretučeni  tokom javne rasprave o  proceni uticaja na životnu sredinu, zato što su  koristili svoje Ustavom i zakonom zagarantovano pravo, da kažu NE izgradnji brane na reci Lim.
Učesnici/ce šetnje će nositi maske sa likom pretučenog Esada Kurbegovića, dajući podršku pretučenim aktivistima. Na pisarnici Vlade Srbije biće predat Apel koji je potpisalo 77 organizacija građanskog društva u Srbiji, u kome se traži od Ministarstva za energetiku, razvoj i zaštitu životne sredine striktno poštovanje zakona iz oblasti zaštite životne sredine i zaštita ekoloških aktivista.

Pridružite se ovom mirnom protestu!

BRANA NASILJU!!!!